Διατηρώντας, χάρη στην αρχαία δόξα, το γόητρό της μεταξύ των λογίων αλλά και του απλού λαού, η Αθήνα ήταν μια σημαντική επαρχιακή πόλη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, έδρα μητροπολίτη και του στρατηγού του θέματος της Ελλάδας, τόπος διαμονής της τοπικής αριστοκρατίας και εστία ενός πανελλήνιου προσκυνήματος της Παναγίας στον ίδιο τον Παρθενώνα, που είχε μετασκευαστεί σε χριστιανικό ναό. Ο διεθνούς επιστημονικού κύρους καθηγητής Χαράλαμπος Μπούρας προσδιορίζει στον τόμο αυτό τις οικιστικές περιοχές σε σχέση με τους δρόμους και την οχύρωση, φωτίζει την αρχιτεκτονική των κατοικιών, μελετά και αναπαριστά τις 40 περίπου γνωστές εκκλησίες των Αθηνών που λειτουργούσαν κατά τη Μέση Βυζαντινή περίοδο, προσκαλώντας τους αναγνώστες σ’ ένα ταξίδι στο μεσαιωνικό παρελθόν της σημερινής πρωτεύουσας.