Some thoughts on unusual secular examples of Cretan woodcarving and the stylistic aspects of "folk art"

Περίληψη

Με αφετηρία τον επιπεδόγλυφο διάκοσμο μιας ξύλινης κασέλας από την Κρήτη σε ιδιωτική συλλογή (εικ. 1-2), στην παρούσα μελέτη επανεξετάζεται η επίσης επιπεδόγλυφη παράσταση της Σταύρωσης του Μουσείου Μπενάκη (εικ. 3), η οποία και αποδίδεται με σιγουριά πλέον στο ίδιο κρητικό εργαστήριο, αν όχι στον ίδιο καλλιτέχνη του 16ου αι. Τα δύο αυτά τεχνικά και τεχνοτροπικά συγγενή έργα κατευθύνουν την ανέλιξη της ερευνητικής διαδικασίας προς μια άλλη ομάδα από ξυλόγλυπτα βορειοϊταλικής υποτίθεται καταγωγής, μεταξύ των οποίων ξεχωρίζει η μνημειακή κασέλα της Φολέγανδρου και πάλι στο Μουσείο Μπενάκη (εικ. 9-12). Από την προσπάθεια να ιχνηλατηθεί μια ενότητα ξυλογλύπτων με αντίστοιχα χαρακτηριστικά και να εξακριβωθεί η μεταξύ τους χρονολογική σχέση εντοπίστηκαν και άλλες ομόλογου ύφους δημιουργίες τόσο στην Κρήτη (εικ. 5-8) όσο και στην Ιταλία (εικ. 13). Ταυτόχρονα προέκυψαν και ορισμένες επιπλέον ενδείξεις για την πιθανή επιβίωση της ίδιας καλλιτεχνικής παράδοσης κατά τον όψιμο 17ο και τον 18ο αιώνα (εικ. 14-15).