Περιεχόμενο
Οι πολύτιμες συλλογές της Βιβλιοθήκης καλύπτουν τα ακόλουθα θέματα: ελληνική ιστορία και τέχνη από την αρχαιότητα έως τον 20ο αιώνα, λαογραφία, πνευματική ζωή, οικονομία και θρησκεία ιδιαίτερα της περιόδου της τουρκοκρατίας και των νεότερων χρόνων. Σ’ αυτές συγκαταλέγονται επίσης η ενότητα των χειρογράφων βυζαντινής και μεταβυζαντινής εποχής (συλλογή Μουσείου Μπενάκη, συλλογή Ταμείου Ανταλλαξίμων, συλλογή Δαμιανού Κυριαζή) που χρονολογούνται από το 10ο έως και το 19ο αιώνα, η ενότητα των εκδόσεων περιηγητικών κειμένων, καθώς και η μεγάλη ενότητα από αρχέτυπα, μνημειακές, παλαιές και σπάνιες εκδόσεις, πολύτιμα λευκώματα, δυσεύρετα, αλλά και μοναδικά αντίτυπα βιβλίων από το 15ο μέχρι και το 19ο αιώνα. Αξιόλογες είναι και οι συλλογές βιβλίων γύρω από την ισλαμική τέχνη και την τέχνη της Άπω Ανατολής.
Χαρακτήρας και Δομή
Η Βιβλιοθήκη είναι η μεγαλύτερη συλλογή βιβλίων που λειτουργεί μέσα σε Μουσείο στον ελλαδικό χώρο. Δεν είναι δανειστική, αλλά παραμένει ανοικτή στο κοινό για επιτόπια μελέτη, με δυνατότητα παροχής φωτοτυπιών, μικροφίλμ, φωτογραφιών και ψηφιακών εκτυπώσεων.
Σήμερα η Βιβλιοθήκη αποτελεί έναν κεντρικό φορέα με παραρτήματα, δεδομένου ότι κάθε Τμήμα χρησιμοποιεί πλέον τη δική του συλλογή βιβλίων για την καλύτερη λειτουργία του. Τέτοια παραρτήματα έχουν δημιουργηθεί στην Πινακοθήκη Ν. Χατζηκυριάκου-Γκίκα, που περιλαμβάνει 7.500 τόμους βιβλίων, στο Τμήμα Παιχνιδιών και Παιδικής Ηλικίας με 6.000 τόμους, στα Ιστορικά Αρχεία με 10.000 τόμους, στα Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής με 4.500 τόμους, στα Φωτογραφικά Αρχεία με 6.000 τόμους και στο Βιβλιολογικό Εργαστήρι «Φίλιππος Ηλιού» με 7.500 τόμους.
Η Βιβλιοθήκη διαθέτει μηχανογραφημένο online κατάλογο και διατηρεί τον παλαιό δελτιοκατάλογο ενημερωμένο. Συμμετέχει σε συνέδρια και ημερίδες, δανείζει υλικό της σε εκθέσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό, διοργανώνει ξεναγήσεις και διαλέξεις, εκδίδει καταλόγους και δημοσιεύει άρθρα σε περιοδικά.
